Search

Gezond kattenvoer: de waarheid of marketing?

Denise van Lent
Oct 19, 2016
5 min read

Naast kattenbioloog ben ik - net als jullie - gewoon een kattenbaasje dat het beste wil voor zijn kat(ten). Ik snap het dus heel goed wanneer je aangeeft dat je de kat graag goede voeding wilt geven. Er staat echter zoveel tegenstrijdige informatie over kattenvoer op het internet, dat ik het ook heel goed snap dat je door de bomen het bos niet meer ziet. Als je de kattenvoer-producenten mag geloven, kun je vrijwel elk probleem oplossen met de juiste voeding. Klinkt het te mooi om waar te zijn? Dat is het ook hoor! Er bestaat echt niet een type voeding dat geschikt is voor iedere kat. En er bestaat simpelweg geen wondervoer dat alle gezondheidsklachten bij Tijger of Gizmo kan voorkomen of verhelpen. Aan elk type voeding kleven zowel voor- als nadelen. Natuurlijk kan de juiste voeding bijdragen aan een goede gezondheid. Maar welk voer het beste is voor jouw kat, hangt af van verschillende factoren. De voedingsbehoefte van de kat hangt onder andere af van zijn leeftijd, of de kat goed op gewicht is en hoe gezond hij is. Als kattenbaasje moet je navigeren door een zee van marketingtermen, waar de producent het voer aantrekkelijker mee probeert te maken. Hoe kun je onderscheid maken tussen relevante informatie en loze kreten op de verpakking? Laten we samen eens wat van dit soort (marketing)termen onder de loep nemen. Gezond

We mogen er toch van uitgaan dat geen enkele kattenvoer-producent streeft naar een ongezond product? Maar aangezien de meningen nogal verschillen over wat ‘gezond’ is voor een kat, is en blijft dit natuurlijk een vage term als deze op een verpakking staat.

Premium (of superpremium, of ultrapremium) ‘Premium’ klinkt als een keurmerk. Volgens een voedingsspecialist zegt deze marketingterm niets over de kwaliteit van het kattenvoer. Het is een door de industrie zelfbedachte term. De ingrediënten in premium (of 'superpremium' of 'ultrapremium') kattenvoer zijn niet per definitie verschillend (of anders van kwaliteit) dan in het geval van regulier kattenvoer, althans een verpakking waar dit niet op staat. Vaak gaat het overigens wel om betere producten dan de goedkopere, reguliere producten, maar dit is dus echt niet altijd zo.

Holistisch Holisme is het idee dat de eigenschappen van een systeem niet kunnen worden verklaard door de som van alleen zijn componenten te nemen. Het gaat om de werking van het hele systeem. Met de term ‘holistisch’ claimt een kattenvoer-fabrikant dat dit type voeding een positieve invloed heeft op het gehele lichaam van de kat. Alle voeding is in die zin holistisch. Zodra een kat iets eet, breekt zijn lichaam het af tot kleine bestanddelen. Elk stofje vindt zijn weg naar de plek waar het zijn moet. Die belangrijke voedingsstoffen komen terecht in de lichaamscellen. In die zin heeft elk type voer wat dat betreft dus - technisch gezien - een holistische werking.

Biologisch (of organisch, of organic)

‘Biologisch’ klinkt extra gezond, maar het gaat hierbij vooral om de manier waarop een product of ingrediënt wordt geproduceerd. Er is bij een biologisch (of organisch/organic) product sprake van een meer milieu- en/of diervriendelijk proces. Dit is natuurlijk belangrijk. Het zegt echter weinig over de kwaliteit van het product zelf en is dus niet per se gezonder. Onderzoek laat - op het vlak van de werking en effectiviteit van de voeding - geen noemenswaardige verschillen zien tussen normaal en biologisch vlees. Biologisch voedsel is genetisch gezien gelijk aan regulier voedsel. En ook de voedingswaarde is hetzelfde.

Natuurlijk (zonder E-nummers)

Deze term is (in tegenstelling tot 'biologisch') niet beschermd. Er zijn er dus geen regels voor of je de term ‘natuurlijk’ wel of niet op een verpakking mag zetten. Laten we helder zijn: kattenbrokjes huppelen niet vrolijk rond door het bos en ze groeien ook niet aan bomen. Ze worden gemaakt in een fabriek door middel van een geautomatiseerd proces waar weinig natuur aan te pas komt. Wat maakt dit kattenvoer dan zo anders dan ‘kunstmatig’ voer? Meestal bedoelen we met ‘natuurlijk’ eigenlijk zonder E-nummers. Een natuurlijk product is niet per definitie beter of gezonder dan een regulier product. En een E-nummer betekent niet per definitie een synthetisch product. Het is een stof die veilig is bevonden volgens Europese standaarden of deze nu uit de natuur komt of niet. Het is heel mens-eigen om ‘natuurlijk’ te associëren met iets positiefs, en ‘kunstmatig’ met iets negatiefs. Maar dat is niet in alle gevallen terecht. E-nummers zijn niet per se ongezond, zelfs als het volledig synthetische stoffen zijn die niet in de natuur voorkomen.

Graanvrij

Graanvrije kattenbrokken vormen al een tijdje een stevige trend in kattenvoer-land. ‘Graanvrij’ is echter niet per definitie beter dan mét graan. Uit onderzoek blijkt telkens weer dat katten een beetje (bewerkt) graan best kunnen verteren. Veel minder goed kunnen ze tegen zetmeel (suiker) wat voorkomt in voornamelijk aardappelen, peulvruchten zoals erwten en rijst. Voerproducenten maken massaal gebruik van andere koolhydraat-bronnen dan graan, om maar te voldoen aan de vraag naar graanvrije producten van de consument. Ook hierbij geldt echter: de zaken zijn wat complexer dan je zou willen. Wat het beste is voor een kat, kan het beste per geval beoordeeld worden.

Complete voeding

Ook staat er vaak ‘complete voeding’ op een kattenvoer-verpakking. Het ligt er een beetje aan hoe deze term gebruikt wordt of hij betekenis heeft of niet. Als we kijken naar natvoer dan bestaat er zowel ‘aanvullend’ als ‘compleet’ natvoer. Aanvullend natvoer is bedoeld als aanvulling op voeding waar de kat alle benodigde voedingstoffen uit kan halen, zoals kattenbrokken. Aanvullend natvoer is dus niet geschikt als hoofdmaaltijd (zonder voedingssupplementen). Compleet natvoer bevat alle voedingstoffen die de kat nodig heeft en kan dus wel gegeven worden als hoofdmaaltijd. Dit verschil bestaat dan weer niet bij de brokjes. Brokken zijn altijd bedoeld als hoofdmaaltijd en bevatten dus in beginsel alle voedingstoffen die de kat nodig heeft om gezond te blijven.

Volwaardige voeding (of evenwichtige voeding) De term ‘volwaardige voeding’ (of ‘evenwichtige voeding’) doet vermoeden dat sommige voeding bepaalde voedingsstoffen mist en dus van onvoldoende kwaliteit is. De term laat je denken dat alleen dit type voeding alle ingrediënten in precies de juiste verhouding bevat. Dit is echter onzin. Er is bekend welke voedingstoffen katten nodig hebben om gezond te blijven. Kattenbrokken bevatten in Nederland (en België) minimaal deze hoeveelheden. De verhoudingen worden eigenlijk pas echt belangrijk wanneer de kat iets mankeert. Een kat met nierfalen heeft bijvoorbeeld belang bij voeding met minder eiwit. Voor een gezonde darmflora Vaak staat er ook ‘voor een gezonde darmflora’ op de verpakking. De darmflora omvat alle goede en slechte bacteriën in het darmstelsel. Het ironische is dat wetenschappers eigenlijk helemaal niet zoveel weten over de darmflora bij katten. Desondanks staat internet vol met informatie over wat katten zouden moeten eten voor een gezonde darmflora. Of hoe je een verstoorde darmflora kunt herstellen. Houd altijd in gedachte dat marketingtermen overal en altijd worden gebruikt en dat dit een product niet meteen slecht maakt. Een diervoedingsbedrijf dat deze termen gebruikt om haar producten te beschrijven is niet per se een oneerlijk bedrijf. Dit artikel is enkel bedoeld als handvat wanneer je een keuze probeert te maken tussen de verschillende typen kattenvoer. Succes!