Kat.nl | De leefomgeving van de kat
Introductie
Het gedomesticeerde leven brengt, ten opzichte van een leven in de natuur, veel zekerheid voor een kat met zich mee. Zo weet hij dat hij hoogstwaarschijnlijk iedere dag, zonder te hoeven jagen, zijn maaltijden krijgt. Als je er daarnaast voor zorgt dat de omgeving uitdagend en stimulerend is voor de kat, zodat de kat naar believen kan spelen en klimmen en regelmatig onbezorgd kan rusten en slapen, dan zal je kat een goed-aangepaste en aangename huisgenoot zijn. Het is dan ook verstandig om de leefomgeving van de gedomesticeerde kat zorgvuldig in te richten en hier niet (teveel) op te bezuinigen.
Een kat in huis nemen
Een kat huisvesten is niet iets wat je in een opwelling dient te doen, maar juist welbewust en in de wetenschap dat je kat gedurende zijn leven zorg nodig heeft. Een doordachte voorbereiding en een accurate planning zijn noodzakelijk om de overgang van de ene woning naar de andere zo stressvrij mogelijk te laten verlopen voor de kat en voor jezelf. Als de voorbereiding goed is, dan gaat dit proces doorgaans veel makkelijker. Je kunt eventueel gebruikmaken van een feromonenverdamper om de kat rustig te houden en makkelijker te laten wennen aan zijn nieuwe leefomgeving. Je kunt het beste aan de vorige eigenaar of cattery-houder vragen wat hij of zij te eten geeft aan de kat, zodat je de kat op dezelfde wijze kunt blijven voeden. De weg naar het nieuwe huis kan erg verwarrend zijn voor een kitten, niet alleen vanwege het vervoersmiddel, maar ook omdat dit vaak het eerste moment is dat het kitten niet in het gezelschap van andere katten verkeert. Ook voor een volwassen kat is dit dikwijls een moeilijk moment waarop hij gedesoriënteerd kan raken. Praat daarom met een rustig stemgeluid tegen je kat tijdens de reis, zeker als het een kitten is. Pas op dat kinderen de kat niet als een stuk speelgoed behandelen. Zorg voor rust in huis als je de kat uit zijn draagmand of -kooi laat. Laat de kat bij voorkeur vrij in de nabijheid van (de vaste plaats van) zijn kattenvoer en vers water. Laat hem ook zien waar zijn kattenbak staat. Een kat zal de nieuwe leefomgeving willen onderzoeken. Het is zeer belangrijk dat de kat dit in zijn eigen tempo mag doen. Dus als je kat zich eerst een paar uur wil verstoppen onder een kast, dan is het beter dit simpelweg te accepteren. Het is wel verstandig om voortdurend een oogje in het zeil te houden. De kat kent de omgeving immers nog niet goed en kan zichzelf in de nesten werken. Aai de kat en praat met hem als hij toenadering zoekt. Laat je kat, als hij moe is en wil slapen, ongestoord zijn gang gaan, ook al kiest hij een volstrekt andere slaapplek dan de plek die jij in gedachten had.
Je kat op de juiste manier vasthouden
Als je voor het eerst een kat in huis krijgt, dan is het ook van belang dat je weet hoe je de kat het beste kunt vasthouden. Moederpoezen nemen hun kittens mee door hen met de bek aan het losse nekvel te dragen. Kittens vertonen dan vrijwel altijd de aangeboren reflex dat zij zich enigszins oprollen en pas weer gaan bewegen als de poes hen terug op de grond heeft gezet. Als mens kan je dit fenomeen nabootsen als dit nodig is om de kat tot rust te brengen, bijvoorbeeld bij het uitvoeren van een operatie. Bij volwassen katten kan het soms werken, maar meestal ervaren zij het als een onplezierige ervaring en verstijven zij als ze op deze manier worden opgepakt. Het beste kun je een kat oppakken door één hand onder de borst en één hand onder het achterlijf van de kat te plaatsen. Zo bungelen er geen ledematen en voelt de kat zich het meest veilig. Veel katten willen niet te lang vastgehouden worden en kunnen het beste weer losgelaten worden als ze beginnen te bewegen of zelfs te spartelen.
Kattenbedden en kattenkussens
Gedurende de eerste periode in een nieuwe omgeving, is het van belang dat je kat een eigen rustplaats heeft. Een simpele kartonnen doos op een droge plaats met daarin een oud kussen en een dekentje is ideaal, want er kunnen, ondanks het feit dat de kat als het goed is zindelijk was vóór de reis naar zijn nieuwe huis, 'ongelukjes' gebeuren en dan kan je alles eventueel weggooien, waarbij er weinig aan waarde verloren gaat. Synthetische kattenkussens (acryl) zijn vrijwel overal verkrijgbaar, hygiënisch en eenvoudig schoon te maken. Kussens van wol, vooral als deze gebreid zijn, zijn ongeschikt omdat de kat hierin vast komt te zitten met zijn nagels. Bovendien gaan veel katten op wollen spullen kauwen, wat voor vervelende verstoppingen kan zorgen in het spijsverteringssysteem van de kat. Permanente kattenbedden en kattenkussens kunnen (ook) gemaakt zijn van gevlochten riet, kunststof of gevuld textiel. Zorg er wel voor dat de kattenbedden en -kussens goed schoon te maken en te desinfecteren zijn. De kans is overigens groot dat je kat zelf een andere rustplaats verkiest boven de plek die jij hem aanbiedt. Denk aan jouw eigen bed, een oude trui of een plekje op het tapijt.
De kattenbak en kattenbakvulling (kattengrit)
Een kat heeft een kattenbak nodig, zeker als hij niet (altijd) naar buiten kan gaan om zijn behoefte elders te doen. Er zijn diverse soorten kattenbakken verkrijgbaar. Er zijn open en gesloten modellen (met of zonder deurtje) en er bestaan zelfs heuse design 'kattentoiletten'. Het is hoe dan ook belangrijk dat de kattenbak eenvoudig te reinigen is en sterk genoeg om frequent wassen en desinfecteren te doorstaan. Toxoplasmose (kattenbakziekte) is een vervelende infectieziekte die in de uitwerpselen van een kat kan zitten, zonder dat de kat er zelf ziek van is. Voor mensen is deze ziekte echter een gevaar, vooral voor zwangere vrouwen. Het dagelijks uitscheppen en wekelijks in zijn geheel schoonmaken van de kattenbak beperkt het infectierisico. Let wel op, want sommige schoonmaakmiddelen waarmee mensen het huis en/of de kattenbak reinigen, zijn voor katten erg ongezond of zelfs giftig. Vraag de medewerkers van je eigen dierenartspraktijk welke middelen je het beste kunt gebruiken. Kattenbakvulling, ook wel kattengrit genaamd, is geschikt indien het geaccepteerd wordt door de kat, nare geuren wegneemt en urine absorbeert. Met een schepje of plastic zakje kan je de geabsorbeerde kattenurine en kattenpoep vrij eenvoudig dagelijks uit de kattenbak verwijderen. De kat zal de uitwerpselen mogelijk begraven hebben, want katten zijn zonder twijfel zeer hygiënische dieren. Er zijn verschillende soorten kattengrit. Niet verstandig als kattenbakvulling zijn onder meer zaagsel, kool en kranten. Wel geschikt zijn kattenbakvullingen op basis van klei, hout en papier die een hoog absorptievermogen hebben.
Voedingsbakken
De meest praktische bakken om kattenvoer aan te bieden aan je kat zijn gemaakt van kunststof, keramiek of roestvrij staal. Alle voedingsbakken moeten eenvoudig schoon te maken en te desinfecteren zijn. Gooi gescheurde voedingsbakken bij voorkeur meteen weg, want er kunnen ziekteverwekkers in de scheuren komen te zitten. Gebruik de voedingsbakken van je kat liever alleen voor kattenvoer. Zet de voedingsbak niet te dicht bij de kattenbak, want katten zijn zeer hygiënische dieren en zij willen, net als mensen, niet naast hun toilet eten. Veel mensen voeren hun kat in de keuken of in de bijkeuken. Het is van het grootste belang dat de vloer rondom de bakken eenvoudig te reinigen is. Als je kleine kinderen hebt, dan kan je het beste op een plek voeren waar de kinderen niet kunnen komen. Voor mensen die weinig thuis zijn, zijn er ook voederautomaten te koop die op vaste tijden kattenvoer aanbieden. En zeer belangrijk: zet iedere dag vers water neer voor je kat. Katachtigen halen in de natuur doorgaans voldoende vocht uit hun prooi en hebben maar een zeer geringe dorstprikkel. Als je een kat kattenbrokken geeft, dan is het voor zijn gezondheid van groot belang om de kat te stimuleren te drinken. Sommige mensen gebruiken hiervoor fonteintjes, maar je kunt je kat ook regenwater geven of enkele hiervoor geschikte waterplantjes in een schaal met kraanwater leggen. Zo krijgt het water smaak.
Draagmanden en draagkooien
Het is beter om een draagmand of draagkooi te kopen dan er één te lenen, want je zult deze vaker nodig hebben, mogelijk ook op onverwachte momenten. Zeker als de dierenarts bezocht wordt, dan is het zeer verstandig om een draagmand of draagkooi te gebruiken, want het dier, dat mogelijk ziek is of pijn heeft, zou zomaar in een relatief vreemde omgeving op de vlucht kunnen trachten te slaan. Koop de draagmand of draagkooi groot genoeg. Deze moet niet alleen geschikt zijn om een kitten te vervoeren, maar straks ook om de eenmaal volwassen geworden kat te vervoeren. Een gebruikelijk, geschikt formaat draagmand of draagkooi is 30cm bij 30cm bij 55cm. Voor een groot kattenras of een kater kan je beter een groter exemplaar kopen. Het is belangrijk dat de kat zich enigszins kan bewegen en zich om kan draaien in de mand of kooi. Leg er eventueel een dekentje in. Als de kat langer dan twee uur in de draagmand of draagkooi moet blijven, dan is het verstandig om een klein dienblad met kattengrit in de mand of kooi te zetten. De kat kan dan, zo nodig, zijn behoefte doen.
Halsbanden, tuigjes en riempjes
Het dragen van een halsband is niet nodig bij een kat maar eerder decoratief. Het is vandaag de dag overigens veel beter om de kat te chippen. Aan de hand van de chip kan de kat geïdentificeerd worden als deze verdwaald of gewond is. Van oudsher wordt aan halsbanden van katten een belletje bevestigd dat rinkelt als de kat beweegt. Zo wordt het aantal prooidieren dat door je kat gedood wordt beperkt. Soms zit er een reflector op een halsband, zodat de kat 's nachts goed zichtbaar is voor automobilisten. Let, als je voor een halsband kiest, goed op dat de halsband de vacht van de kat niet teveel aantast. Vooral bij langharige katten kan een halsband nogal ten koste gaan van de vachtkwaliteit. Daarnaast bestaat er een klein risico dat een halsband ergens aan blijft hangen, bijvoorbeeld aan een tak van een boom, en dat de kat zich daarmee bezeert of, erger, ophangt. De meeste halsbanden worden, onder meer om deze reden, gemaakt van elastische materialen, zodat de kat zich nog kan bevrijden. Tuigjes en riempjes heb je bij een kat eigenlijk alleen nodig als je met je kat wilt wandelen of als je je kat meeneemt naar een vreemde plaats waar je de bewegingsvrijheid van je kat (tijdelijk) wilt beperken. Sommige katten houden overigens van wandelen aan de lijn. Vooral Siamezen staan hier om bekend. De meeste katten zijn er evenwel niet echt van gediend om aangelijnd te worden. Tuigjes zijn veiliger dan normale riempjes. Vergis je niet, katten zijn echte ontsnappingsdeskundigen en zelfs het beste tuigje kan minder goed blijken te zijn dan je aanvankelijk dacht.
Kattenspeelgoed
Spelen is voor jonge katten net zo belangrijk als voor mensenkinderen. Maar ook oudere katten spelen graag. Als je maar één kat in huis hebt, dan is het sowieso erg belangrijk om zelf met je kat te spelen, want hij heeft dan geen speelmaatje in de vorm van een andere kat. Door te spelen traint een kat zijn spieren en conditie. Ook houdt de kat hiermee zijn brein gezond en zijn ogen scherp. Spelen met de eigenaar draagt bij aan de band tussen kat en mens. Het spelen is in grote mate een nabootsing van het natuurlijke jachtgedrag. Het blaadje dat de kat achterna zit in de herfst is voor hem een denkbeeldige vogel. Het balletje dat net zichtbaar is achter de bank is voor je kat wellicht een muisje. Als je speelt met je kat, dan is het goed om in dit spel de spanning van de jacht te betrekken. Je kunt bijvoorbeeld iets vastmaken aan een touwtje en vervolgens steeds aan het touwtje trekken. Je kunt natuurlijk allerhande speeltjes voor je kat kopen, zoals nepmuisjes, balletjes en 'hengels', maar katten vinden een propje papier of een oude knoop vaak net zo interessant. Zet ook één of meerdere krabpalen voor je kat neer in huis, want dan is de kans groot dat hij zijn nagels zal slijpen aan de paal in plaats van aan je meubilair. Er bestaan ook heuse klimrekken voor katten, waardoor de kat naar hartenlust kan klimmen.